Przedmowa
W trzynastym numerze Studiów i Materiałów Instytutu Transportu i Handlu Morskiego opublikowano artykuły nadesłane na konferencję InfoGlobMar 2016, zorganizowaną przez Instytut Transportu i Handlu Morskiego Uniwersytetu Gdańskiego we współpracy z Katedrą Logistyki i Systemów Transportowych oraz Katedrą Ekonomii i Zarządzania z Akademii Morskiej w Gdyni. Zakres tematyczny konferencji obejmował: problematykę lądowo-morskich systemów transportowych, problematykę systemów informatycznych i ryzyka w działalności gospodarczej, a także problematykę funkcjonowania przedsiębiorstw w otoczeniu globalnym. Podczas konferencji odbyła się też debata samorządowców i praktyków gospodarczych poświęcona inteligentnym specjalizacjom Pomorza. Głównym celem konferencji była wymiana poglądów, opinii i doświadczeń pracowników nauki, samorządowców i praktyków gospodarczych.
Zamieszczone w trzynastym numerze Studiów artykuły prezentują wyniki badań pracowników różnych ośrodków naukowych, tj. Instytutu Transportu i Handlu Morskiego Uniwersytetu Gdańskiego, Akademii Morskiej w Gdyni, Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, Politechniki Gdańskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku. Publikacja została podzielona na trzy części poświęcone najważniejszym obszarom badawczym Instytutu, czyli zagadnieniom transportu i handlu morskiego, funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw w otoczeniu globalnym oraz gospodarki elektronicznej.
Pierwsza część publikacji, poświęcona problematyce transportu i handlu morskiego, zawiera osiem artykułów. Pierwszy z nich dotyczy funkcjonowania i perspektyw rozwoju żeglugi kontenerowej. Wskazano w nim czynniki sprzyjające i utrudniające rozwój żeglugi kontenerowej na świecie, w szczególności związane z rynkami paliwowymi.
Drugi artykuł poświęcono istocie port community system i jego rozwojowi w portach morskich krajów wysoko rozwiniętych. Przedstawiono w nim przykładowe systemy typu port community funkcjonujące w wybranych portach morskich. Opisano korzyści i nakłady związane z wdrażaniem oraz koszty utrzymania takiego systemu informacyjnego.
Kolejny artykuł omawia problem bezpieczeństwa transportu morskiego, a w szczególności integracji systemów jego monitoringu. Zwrócono tu uwagę na konieczność standaryzacji i centralizacji systemów monitoringu bezpieczeństwa transportu morskiego i przedstawiono koncepcję zintegrowanego systemu monitoringu bezpieczeństwa transportu morskiego, opartą na holistycznej analizie zidenty kowanych determinant bezpieczeństwa morskiego w układzie kwartylowym.
W następnym artykule zaprezentowano model programowania całkowitoliczbowego mieszanego dla zadania synchronizacji harmonogramu wahadłowych rejsów statków w liniowej żegludze kontenerowej na danym akwenie. Stanowi on pierwszy etap poszukiwania rozwiązania szerszego problemu (przy zastosowanym podejściu hierarchicznym), jakim jest synchronizacja połączeń w celu minimalizacji czasu dostaw w żegludze regularnej.
Zmianom (i czynnikom wpływającym na nie), którym podlegają współczesne międzynarodowe łańcuchy dostaw, poświęcony jest kolejny artykuł w tej części Studiów. Podkreślono w nim konieczność zapewnienia odpowiedniej infrastruktury transportowo-logistycznej, niezbędnej do organizacji sprawnych przepływów ładunków w tych łańcuchach. W artykule zwrócono ponadto uwagę na ważną rolę, jaką odgrywają w Polsce korytarz transportowy Bałtyk−Adriatyk oraz specjalne strefy ekonomiczne.
Potencjał przewozowy międzynarodowej drogi wodnej E-40, stanowiącej element sieci dróg wodnych śródlądowych o znaczeniu ponadnarodowym, omówiono w kolejnym artykule. Przedstawiono ją jako swoisty łącznik dwóch akwenów, tj. Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego, oraz trzech krajów, tj. Polski, Białorusi i Ukrainy. Przy uwzględnieniu potencjału gospodarczego tych krajów oraz obecnej wielkości ich wymiany towarowej droga wodna E-40 stanowi potencjalny generator ładunków nie tylko dla polskich portów morskich, lecz także dla pozostałych portów basenu Morza Bałtyckiego (w artykule zaprezentowano wyniki badań rynkowych dotyczących aktualnej podaży ładunków ciążących do transportu wodnego śródlądowego).
Problematyki funkcjonowania i rozwoju centrów logistycznych w portach morskich i na ich zapleczu dotyczy następny artykuł w tej części Studiów. Opisano w nim charakterystyczne cechy oraz funkcje tych elementów sieci logistycznej, a także przedstawiono przypadki portowych centrów logistycznych w Polsce (w portach Trójmiasta i zachodniego wybrzeża) oraz na zapleczu portowym (w Gliwicach i planowanego suchego portu w Zajączkowie Tczewskim).
Aktualny stan i perspektywy rozwoju sektora offshore w odniesieniu do morskich farm wiatrowych są przedmiotem rozważań podjętych w następnym arty- kule. Przedstawiono w nim europejskie uwarunkowania funkcjonowania tego sektora, a także jego potencjał w Polsce. Omówiono tu też działania na rzecz jego rozwoju w województwie pomorskim.
Druga część publikacji, dotycząca funkcjonowania przedsiębiorstw w otoczeniu globalnym, zawiera czternaście artykułów. Pierwszy z nich dotyczy przedsiębiorczości, jako czynnika wzrostu i rozwoju społeczno-gospodarczego. Przedstawiono w nim znaczenie przedsiębiorczości w stymulowaniu wzrostu i rozwoju społeczno-gospodarczego kraju oraz dokonano analizy działalności aktywizującej przedsiębiorczość.