Studia wyższe stanowią kluczowy etap edukacji dla wielu młodych osób w Polsce i Europie. To miejsce, gdzie kształtuje się przyszłość zawodowa i rozwija się wiedza. Jednak dostęp do wyższej edukacji oraz trendy związane z liczbą studentów zmieniają się wraz z czasem.
Statystyki dostępu do wyższej edukacji w Polsce
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w roku akademickim 2021/2022 w uczelniach w Polsce kształciło się ponad 1,5 miliona studentów. To naprawdę spory skok w porównaniu z latami 90-tych, kiedy to liczba studentów ledwo przekraczała 400 tysięcy. To jak skok z roweru na motocykl!
Polska może być dumna z tego, że dostęp do uczelni wyższych stał się tu powszechny. Nawet według danych OECD, czyli tych ekspertów od międzynarodowych statystyk, w ponad połowie krajów na świecie także każdy ma szansę na wyższe wykształcenie. To jednak nie znaczy, że wszędzie jest tak kolorowo jak w Polsce.
Niestety, jak wynika z diagnozy stanu szkolnictwa wyższego w Polsce, istnieją wyraźne dysproporcje pomiędzy wykształceniem ludności miast a wsi. To jak rozdźwięk między dzwonkiem nauczyciela w wiejskiej szkole a dzwonkiem na uniwersytecie w stolicy. To wyzwanie, nad którym warto popracować, aby każdy miał równe szanse na zdobycie wiedzy.
Kierunki studiów a liczba przyjęć
Według danych opublikowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki chociażby w roku akademickim 2022/2023 polskie uczelnie cieszyły się ogromnym zainteresowaniem ze strony przyszłych studentów. Co ciekawe, najpopularniejszymi kierunkami studiów okazały się być informatyka, psychologia, zarządzanie, prawo oraz kierunek lekarski. To właśnie te dziedziny przyciągnęły największą liczbę młodych umysłów chcących zdobyć wyższe wykształcenie.
Warto dodać, że jeśli spojrzymy na konkretne uczelnie, to Uniwersytet Warszawski okazał się liderem wśród uczelni publicznych pod względem liczby studentów rozpoczynających studia. Z kolei wśród uczelni niepublicznych palmę pierwszeństwa zdobył Uniwersytet SWPS w Warszawie. Wybór uczelni to jedno, ale kluczowym elementem jest także kierunek studiów.
Limit przyjęć na studia stacjonarne pierwszego stopnia i jednolitych magisterskich w poszczególnych kierunkach różni się w zależności od uczelni. To znaczy, że na jednej uczelni może być tylko kilkadziesiąt miejsc na konkretne studia, podczas gdy na innej uczelni liczba ta może być znacznie większa. Przykładowo, w roku akademickim 2021/2022 na Uniwersytecie w Białymstoku limit przyjęć na kierunku Informatyka wynosił zaledwie 60 miejsc, podczas gdy na kierunku Prawo było już 100 dostępnych miejsc. To pokazuje, że konkurencja o miejsce na wybranym kierunku może być naprawdę zaciekła.
Porównanie polskich statystyk z innymi krajami Europy
Według najnowszych danych opublikowanych przez Eurostat sytuacja edukacyjna w krajach Unii Europejskiej prezentuje się dość zróżnicowanie. W roku 2022 najwięcej osób z wykształceniem wyższym można było spotkać w Irlandii, Luksemburgu i Szwecji, co z pewnością nie dziwi, biorąc pod uwagę rozwinięty system edukacji tych krajów. Z drugiej strony, na przeciwnym biegunie znalazły się Rumunia, Chorwacja, Czechy oraz Serbia, gdzie odsetek ludzi z wyższym wykształceniem pozostawia wiele do życzenia.
Nie tylko w Polsce, ale również w wielu innych krajach dostęp do uczelni wyższych stał się powszechny. Według danych OECD, w ponad połowie krajów i gospodarek świata możemy mówić o powszechnym dostępie do wyższej edukacji. To z pewnością pozytywna tendencja, która przyczynia się do podniesienia poziomu wykształcenia i umiejętności zawodowych na całym świecie.
Trendy i prognozy dotyczące edukacji wyższej
Według danych przedstawionych przez Główny Urząd Statystyczny możemy zauważyć znaczący spadek liczby studentów na polskich uczelniach w ciągu ostatniej dekady. Konkretnie mówiąc, odsetek spadku wynosi aż 34%. To dość znaczący spadek, który nie pozostaje bez echa w kontekście edukacji wyższej w Polsce.
Jednak to nie koniec złych wiadomości. Jeśli spojrzymy na liczbę absolwentów w roku akademickim 2019/2020, to także możemy odnotować wyraźny spadek. W porównaniu do rocznika 2010/2011 liczba absolwentów spadła aż o 41%. To oznacza, że mniej osób kończy studia i wchodzi na rynek pracy. Jest to z pewnością wyzwanie zarówno dla samych studentów, jak i dla gospodarki kraju.
Co ciekawe, w roku akademickim 2020/2021 zanotowano niewielki wzrost liczby studentów. Jednak trzeba podkreślić, że ten wzrost jest niewielki i nie kompensuje strat z poprzednich lat. Trend ogólny w ostatniej dekadzie jest wyraźnie spadający, co może budzić pewne obawy.